این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و صفات کیفی برخی تودههای محلی ایرانی آفتابگردان آجیلی انجام گرفت. سه آزمایش جداگانه در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه ساعتلوی ارومیه در سال زراعی 1391 به صورت طرح لاتیس مستطیل ساده (8 × 7) با دو تکرار اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل سه سطح آبیاری مطلوب (I1)، تنش ملایم (I2 ) و تنش شدید خشکی (I3) (به ترتیب آبیاری پس از تخلیه 50، 70 و 90 درصد آب قابل استفاده) بود. نتایج تجزیه مرکب داده‌ها نشان داد که تاثیر ساده آبیاری، رقم و اثر بر همکنش آبیاری × رقم بر درصد روغن و پروتئین و عملکرد دانه، روغن و پروتئین معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد دانه، روغن و پروتئین از توده محلی “Anghane 4” تحت شرایط آبیاری نرمال بدست آمد. در حالی که در شرایط تنش ملایم و شدید خشکی، به ترتیب توده محلی “Garaghoz 1” و “Salmas-Sadaghian” بیشترین عملکرد دانه، روغن و پروتئین را نسبت به سایر تودههای محلی تولید کردند. بر اساس شاخص تحمل به تنش و میانگین تولید هندسی تودههای محلی 2، 7 و 12 متحمل به تنش خشکی معرفی شدند ولی تودههای محلی 36 و 37 کمترین مقدار این شاخص ها را داشته و حساس به تنش خشکی بودند.
)